معماری زبان؛ پیشنهادی در طبقه‌بندی عناصر زیبایی سخن

نویسندگان

  • داود محمدی استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه سمنان
چکیده مقاله:

 گرچه سابقه نگارش کتب بلاغی و معرفی صنایع ادبی در زبان فارسی، به حدود هزار سال می‌رسد، از طبقه‌بندی علمی عناصر زیبایی سخن در آثار کهن چندان خبری نیست. در دهه‌های اخیر متناسب با نگاه متأثر از جریان‌های ادبی جدید و رشد زبان‌شناسی، پژوهش‌هایی در این زمینه رخ نموده ‌است. با این حال به‌دلیل روشن‌نشدن روابط متقابل صنایع، مبهم‌بودن ارزش زیبایی‌شناسی آن‌ها و دیده‌نشدن جایگاه هر عنصر ادبی در نظام اندام‌وار اثر، این طبقه‌بندی‌ها هنوز توقع اهل ادب را برآورده‌ نکرده ‌است. در این مقاله بعد از بررسی و تحلیل متون قدیم و جدید بلاغی، شیوه «معماری زبان» برای طبقه‌بندی صنایع ادبی پیشنهاد می‌شود. این شیوه با محوریت تداعی شکل می‌گیرد. معماری زبان، صنایع ادبی را در چهار سطح لفظی، معنایی، دیداری و وزنی طبقه‌بندی می‌کند. در این شیوه به جامعیت طبقه‌بندی، ارزش زیبایی‌شناختی صنایع و نقش آ‌ن‌ها در ساختار و محورهای افقی و عمودی شعر و شکل‌گرفتن نظام زبان و هندسه ذهنی خاص هر شاعر توجه شده ‌است. نتایج این پژوهش گامی کوچک در مسیر تبیین معماری زبان و تداعی‌پژوهی در عرصه ادب فارسی به‌ویژه شعر، محسوب می‌شود.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تعبیر عناصر موسیقی و معماری با زبان مشترک نمونه‌موردی موسیقی و معماری سنتی ایران

Every nation has its own ideals that objectifying them is by culture. In the process of this transformation, the architecture and music which come from the culture of each region have a fundamental role. Architecture and music have many similarities in conceptual directions, space, shape and morphology. They also have similarities in the basic and fundamental principles such as proportions, rhy...

متن کامل

نقش عناصر، در ساختار زبان معماری ایران

مطالب مورد بحث و بررسی دراین رساله در دو کتاب ارائه میگردد.در کتاب اول: بررسی، فهرست عناصر، بازشناسی عناصر درسطح کلان(در دوبخش لازم و کافی - کیفی) بازسازی عناصر درسطح میانی (در دو بخش لازم و کافی - کیفی) و بازشناسی عناصر در سطح خرد (در دو بخش لازم و کافی - کیفی) مورد بحث و بررسی قرار گرفته است و د بخش دوم به جمع بندی عناصر و بخش غنایی پرداخته شده است .

زبان غیرمعیار در فرهنگ درست‌نویسی سخن

فرهنگ درست‌نویسی سخن ازجمله آثار تجویزگرایانه‌ای است که در یک دهۀ گذشته به‌عنوان یکی از منابع شناخته‌‌شدۀ دانشگاهی جایگاهی نسبتاً قابل‌توجه در فضاهای آموزشی کسب کرده است. این اثر به‌طور مشخص می‌کوشد به پیروی از نمونه‌های پیشین در این حوزه، به معرفی واژه‌ها، ترکیب‌ها و جملات نادرست و غیرمعیار در زبان فارسی و ارائۀ پیشنهادهایی در راستای پالایش این زبان از این‌گونه نادرست‌نویسی‌ها بپردازد....

متن کامل

تعبیر عناصر موسیقی و معماری با زبان مشترک نمونه موردی موسیقی و معماری سنتی ایران

هر ملتی آرمان های خاص خود را دارد که عینیت بخشیدن به آنها، وظیفه فرهنگ است. در فرآیند این استحاله، معماری و موسیقی که از فرهنگ هر منطقه سرچشمه می گیرند، نقشی اساسی برعهده دارند. معماری و موسیقی، دارای وجوه اشتراک بسیاری؛ از جهات مفهومی، فضای ایجادی، شکلی و مورفولوژی هستند. از دیگر روی، در قواعد بنیادی حاکم و تشکیل دهنده آنها نظیر تناسبات، ریتم، هارمونی، تکرار، زیبایی شناسی و... نیز مشابهت دارند...

متن کامل

تأثیر سواد بصری بر درک زیبایی در آثار معماری

قضاوت در خصوص آثار معماری به شکل های گوناگون صورت می‌پذیرد و اختلاف نظرهای زیادی در مقام قضاوت مشاهده می شود. تفاوت در اظهارنظر در خصوص زیبایی آثار معماری یکی از موضوعات بحث برانگیز در معماری معاصر ایران است. موضوعی که سبب می‌شود در بسیاری از موارد، اختلاف نظرهای قابل توجهی میان متخصصین و طراحان از یک سو، و مردم و دیگر گروه های بهره بردار از سوی دیگر به وجود آید. در این پژوهش ضمن تحلیل ادبیات ت...

متن کامل

رابطه معنا، زیبایی، شکل و سازه در معماری اسلامی ایران

In the Islamic architecture of Iran, meaning, aesthetics, shape and structure are four fundamental factors by an appropriate combination of them a traditional architect is able to manifest an image of metaphysical world on material world. A rational and integrated relation of these factors has put the Islamic architecture of Iran in an outstanding position. An important challenge of the modern ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 17

صفحات  205- 234

تاریخ انتشار 2018-08-23

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023